چگونه یک لاستیک خوب را بشناسیم؟
لاستیک به عنوان آخرین بخش از سیستم انتقال قدرت، نقش بسیار مهمی در حرکت دارد. جالب است بدانید که لاستیک بر روی بخشهایی مانند ترمزگیری، مصرف سوخت و شتاب تأثیر مستقیم دارد و به همین دلیل شما باید به آنها توجه ویژهای داشته باشید. البته در بسیاری از اوقات نمیتوان از تأثیر شیب، ناهمواری و کیفیت جاده غافل شد اما در سرعتهای بالا، بیشترین نقش را لاستیک دارد. از آنجایی که تایر قیمت نسبتاً بالایی نیز دارد، بهتر است در نگهداری آن دقت کرده چرا که با افزایش طول عمر آنها، به صورت قابل توجهای در هزینههای خود صرفه جویی میکنید.
چه نیروهایی به لاستیک وارد میشوند؟
کارشناسان باور دارند لنت ترمز و تایر از جمله بخشهایی از ماشین هستند که بیشترین میزان فشار به آنها وارد میشود. بررسیها حاکی از این است که سه نوع نیروی مختلف به تایرها وارد میشوند که عبارتاند از:
نیروی کششی
یکی از مهمترین نیروهایی که به تایرها وارد میشود، کششی است. کارشناسان اعتقاد دارند وقتی شما با سرعت بالا حرکت میکنید، نیرویی از طرف تایر خودرو به سطح جاده وارد میشود که بر نیروی اصطکاک بین لاستیک و مسیر غلبه میکند.
نیروی فشاری
از جمله دیگر این نیروها میتوان به فشاری اشاره کرد. وقتی شما پای خود را بر روی پدال ترمز ماشین فشار میدهید، از سوی جاده و شاسیها یک نیروی منفی به تایر وارد شده و فشار زیادی را ایجاد میکند. این نیروی منفی، مخالف حرکت بدنه نیز نام دارد.
نیروی جانبی فشار بر تایر
این نیرو به دلیل چسبندگی در زمانی که شما میپیچید، به وجود میآید و واکنش نیروی جانب به مرکز به شمار میرود. این نیرو میخواهد بدنه ماشین را به خارج از پیچ منحرف کند اما نیروی چسبندگی آجها به کف جاده وارد شده و در نتیجه از این انحراف پیشگیری میکند. به همین دلیل است که تایرهای بدون آج، در مواردی مانند پیچهای سریع، شتاب و ترمزگیری به دلیل عدم قدرت چسبندگی، دچار لغزش میشوند. وقتی در یک تایر لغزندگی به وجود بیاید، نیروی کششی مؤثر آن افت کرده و در نتیجه کارایی لاستیک کاهش پیدا میکند.
انتخاب صحیح لاستیک
بیشتر کارشناسان توصیه دارند که قبل از خرید تایر دفترچه راهنمای خودرو خود را به دقت مطالعه کنید. در انتخاب لاستیک، عوامل مختلفی از جمله کاربری، میزان تحمل بار، استاندارد یا اسپورت بودن و … تأثیر دارند. به طور معمول خودروهایی که از خارج وارد میشوند، به صورت پیش فرض لاستیکهای استاندارد دارند. همچنین بهتر است برای این گونه ماشینها، از تایرهای خارجی استفاده کنید. یکی از بهترین نمونههای خارجی که در حال حاضر در بازار موجود میباشد، لاستیک هانکوک است که در سئول کره جنوبی تولید میشود.
انواع لاستیک
لاستیکها را بنا به تکنولوژی که در آنها بکار گرفته شده، دسته بندی میکنند. از جمله برخی از مهمترین انواع لاستیک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
لاستیک بایاس
تایرهای بایاس به عنوان نسل قدیمی تایرها به شمار میروند که در ساخت آنها از الیاف و رشتههای نخی استفاده میشود. این الیاف با لایههای مختلف و زاویههای متفاوت در کنار یکدیگر قرار میگیرند و در نتیجه یک الگوی متقاطع به وجود میآید. این طراحی موجب قابلیت انعطافپذیری رویه تایر شده که از آن به عنوان مهمترین مزیت نمونههای بایاس نام برده میشود.
لاستیک بایاس با تسمه
این نمونه شباهتهای زیادی با بایاس دارد. در این گونه تایرها تعداد الیاف و لایهها بیشتر بوده که این موضوع باعث نرم و روان شدن رانندگی خواهد شد. به دلیل همین تعداد بیشتر لایهها است که در این گونه تایرها مقاومت گردشی کاهش پیدا میکند.
لاستیک رادیال
در این گونه تایرها، به جای الیاف و رشتههای نخی از سیم استفاده میشود. این سیمها در زیر رویه لاستیک یا همان آجها قرار گرفته و در نقش تسمههای نگهدارنده ایفای نقش میکنند. از جمله برخی از مزایای این لاستیکها میتوان به طول عمر بیشتر آجها، کاهش مقاومت گردشی و سهولت در رانندگی اشاره کرد.
لاستیک توپر
این تایرها در موارد خاصی استفاده میشوند و به همین دلیل است که ساختار کاملاً متفاوتی دارند. آنها غیر پنوماتیک بوده و ترکیبهای پلاستیکی سخت به وجود میآیند. معمولاً در ماشینهای چمن زنی، ماشین مخصوص زمین گلف، اسکوتر، اسکیت بردها و ماشینهای سبک صنعتی از این گونه تایرها استفاده میشود.
لاستیک نیمه پنوماتیک
این لاستیکها نیمه بادی هستند و برخلاف لاستیکهای بادی در آنها فشار هوا وجود ندارد. این تایرها پنچر نمیشوند و به همین دلیل از آنها در زیرسازی استفاده میشود. شما میتوانید این تایرها را در ماشین چمنزنی، فرقون و ویلچرها مشاهده کنید.
نحوه تشخیص لاستیک انباری
باید بدانید که لاستیکها دارای تاریخ انقضا هستند و بعد از آن تاریخ، بسیاری از عملکردهای خود را از دست میدهند. زمانی که یک لاستیک تولید میشود، میتوان تا 5 سال آن را نگه داشت اگر از این زمان بگذرد، آن تایر کارایی خود را از دست داده و اصطلاحاً لاستیک انباری نامیده میشود. این تایرها قیمت ارزانتری دارند و به همین دلیل است که فروشندگان آنها را تهیه کرده و با قیمت لاستیک تازه تولید شده به مشتریها میفروشند.
این لاستیکهای انباری از نظر ظاهری هیچ ایرادی ندارند و به همین دلیل هیچکس نمیتواند از روی ظاهر متوجه مشکل آن شود. بر روی لاستیکها یک عدد چهار رقمی وجود دارد که با مشاهده آن میتوانید از زمان تولید با شوید. به عنوان مثال اگر روی یک تایر عدد 1709 درج شده باشد، بدین معنی است که لاستیک در هفته هفدهم سال 2009 میلادی تولید شده است. دقت کنید که نباید بیش از 5 سال از تولید یک لاستیک گذشته باشد.