اطلاعات فنی در مورد لاستیک و تایر

اطلاعات فنی در مورد لاستیک و تایر

لاستیک تا جایی که می دانیم محصول سرزمین آمریکا است، ولی تنها از طریق انتقال آن به خاور دور و کشت در آنجا به این حد توسعه یافته است. در قرن 19، گاری ها و درشکه هایی که توسط اسب کشیده می شدند برای حرکت  برروی زمین های سخت، سنگی و یا غیر همسطح نیاز به چرخ های محکم داشتند.

برای این کار از چوب یا فلز استفاده می شد که از استحکام بالایی برخوردار بودند اما به همان اندازه سواری خشک و خشنی داشتند.
در سال 1839 چارلز گودیر با اختراع فرایندی که در آن لاستیک توسط گوگرد و حرارت شدید مقاوم تر می شد، لاستیک های با دوام تری ساخت.
در سال 1888 مردی به نام جان دانلوپ اولین لاستیک بادی عملی و کاربردی را اختراع کرده و بر روی دوچرخه نصب نمود.
در سال 1890 ادوارد میشلن اولین لاستیک بادی قابل جداشدن را اختراع کرد.
در سال 1904 شرکت کنتینانتال آلمان لاستیک های آج دار را اختراع کرد و شرکت گودیر نیز در سال 1908 به تولید این لاستیک ها پرداخت.

مواد تشکیل دهنده تایر:

1- کائوچو
کائوچوی طبیعی دارای مقاومت حرارتی بالا و چسبندگی عالی می باشد.
2-دوده
اضافه کردن دوده به کائوچو باعث افزایش مقاومت سایشی تایر می شود.
3- نخ
بدنه اصلی تایر شامل لایه های نخی، پوشش داده شده با آمیزه لاستیکی می باشد. جنس نخ ها نایلون، ریون یا پلی استر است.
4- سیم
به منظور ایجاد استحکام کافی در بخشی از تایر که روی رینگ قرار می گیرد و طوقه (بید) نام دارد، از سیم های فولادی استفاده می شود.
5-محافظت کننده ها
اکسیژن و ازن موجود در هوا باعث تخریب و فرسایش اجزای تایر می شود. برای مقابله با اثرات مضر این عوامل، از مواد شیمیایی خاصی نظیر اکسیدانت ها، موم ها و ضد اوزونانت ها در آمیزه لاستیکی استفاده می شود.
6- سایر عوامل شیمیایی
به منظور تولید و فرآوری بهتر و آسانتر آمیزه لاستیکی از مواد دیگری نظیر انواع روغن، شتاب دهنده ها، گوگرد (به عنوان عامل پخت) و … استفاده می گردد.

انواع تایر از لحاظ ساختار:

1- تایر نخی (بایاس)
2- تایر سیمی (رادیال)

در ساخت تایرهای بایاس نخ لایه های مختلف منجید(بدنه) زاویه دار (مورب) و بصورت ضربدری از یک طوقه به طوقه دیگر کشیده می شود. نخ مورد استفاده در لایه ها معمولا از جنس نایلون بوده و نیز شکل مقطع تایر مدور و تایر دارای دیواره های بلند است. دیواره و تاج تایرهای بایاس ساختمان مشابهی دارند که با هر خمش دیواره آج نیز تحت تاثیر قرار می گیرد که این موجب تغییر شکل و اصطکاک زیاد ان با زمین می شود.

در تایر رادیال امتداد نخهای لایه با خط مرکزی تایر زاویه ای در حدود ۹۰ درجه می سازد و به عبارت دیگر امتداد نخها در جهت شعاعی قرار گرفته است. جنس نخ لایه ها عموما از ریون یا پلی استر است و در تایر های رادیال به منظور ایجاد پایداری حرکتی ازلایه هایی به عرض آج و زاویه مورب نسبت به خط مرکزی تایر با نام کمربند یا بلت استفاده می شود. الیاف مصرفی در کمربند از جنس نخ یا سیم فولادی است. در صورتی که کمربند نخی باشد تایر را رادیال نخی و در صورتی که سیمی باشد، رادیال سیمی می گویند.

انواع آج تایر:

آج‌ها معمولاً به ۴ دسته تقسیم می‌شوند:

۱- آج متقارن(SYMMETRICAL):آج‌های این تایر به ‌صورت متقارن و یکسان هستند که باعث افزایش عمر لاستیک، بدلیل  قابلیت جابجایی در محور جلو و عقب خودرو می شود.
۲- آج نامتقارن( ASYMETRICAL):با توجه به شکل این لاستیک،شیارهای وسط برای شرایط جاده برفی و مرطوب مناسب است درحالی‌که شیارهای کناری لاستیک مناسب برای جاده‌های خشک است.
۳- جهت‌دار (Directional):این نوع آج لاستیک دارای شیارهای بزرگ و V شکل هستند که باعث کنترل بیشتر خودرو در هنگام افزایش سرعت و حتی جاده‌های خیس می‌شود.این نوع تایر فقط در یک‌جهت حرکت می‌کند.
۴- آج جهت‌دار/ نامتقارن (DIRECTIONAL/ASYMMETRICAL):این تایر ترکیبی از لاستیک نامتقارن و جهت‌دار است و ویژگی‌های این دو لاستیک را هم‌زمان دارد .

نسبت منظر تایر:

نسبت منظر یک تایر عبارت است از نسبت ارتفاع مقطع تایر به عرض مقطع آن. مثلا سری 65 یعنی اینکه ارتفاع مقطع تایر 65 درصد عرض مقطع آن می باشد.

علامت حداکثر سرعت قابل ­تحمل:

حداکثر سرعتی که لاستیک می‌تواند تحمل کند، با یک حرف از A تا Z بیان می‌شود.برای مثال روی جداره تایر خودروی پراید، نماد H برای سرعت درج شده که نشان می­دهد هنگامی که تایر دارای فشار بار و بارگذاری مناسب است، حداکثر توان حرکت ۲۱۰ کیلومتر در ساعت را داراست. واضح است اگر تایری تحت تأثیر حداکثر سرعت واقع شود اما فشار باد آن تنظیم نباشد و یا اضافه بار روی آن اعمال شود، آسیب می­بیند و یا ممکن است بترکد.

R——————170
S——————180
T——————190
U——————200
H——————210
V——————240
Z—————–+240

چند توصیه برای انبار کردن تایر:

1-قبل از انبارکردن لاستیک را تمیز کنید.
2- لاستیک را داخل کیسه قرار دهید.
3- لاستیک ها را عمودی روی هم بچینید.
4- لاستیک ها باید از نور خورشید بدور باشند.
5-محل نگهداری لاستیکها خشک و خنک باشد.

شاخص M+S:

لاستیک هایی که برای فصل زمستان و محیط گل ولای مناسب هستند، دارای این نماد می باشند. این شاخص به تایرهایی که دارای شیارهای بزرگ در آج خود هستند و شیارها  از کناره های لاستیک به سمت وسط آن کشیده شده باشند، اطلاق می شود. همچنین حداقل 25 درصد سطح لاستیک را باید شیارها بپوشانند.

مفهوم شاخص TWI محصولات شرکت تک تایر آذر:

نشانگر میزان سایش رویه تایر جهت روکش مجدد می باشد ٬ که با علامت مثلث یا همان TWI روی هر تایر نشان داده می شود . اگر سایش آج تایر به این علامت رسید ٬ زمان تعویض لاستیک روکشی فرا رسیده است .

هنگام ترکیدن لاستیک خودرو چه کنیم؟

به‌هنگام ترکیدن لاستیک یا همان تایر خودرو نخستین کاری که پس از حفظ آرامش از راننده برمی‌آید، محکم نگه داشتن فرمان با دو دست، تمرکز به‌ روی مسیر مقابل و عدم چرخش فرمان به طرفین است.
همچنین راننده نباید پایش را از روی پدال گاز به‌یک‌باره بردارد، زیرا این عمل اصطلاحاً موجب کله کردن خودرو شده و انتقال وزن خودرو از لاستیک‌های عقب به لاستیک‌های جلویی را به‌دنبال دارد.

نکته مهم دیگر، عدم استفاده از ترمز خودرو است، زیرا اگر تایر آسیب‌دیده در قسمت جلوی خودرو باشد، عمل ترمز کردن افزایش وزن و فشار خودرو بر قسمت جلوی خودرو را به‌دنبال دارد که امکان انحراف و چپ کردن خودرو از عواقب بدیهی آن است.
اگر راننده احساس کرد خودرو در حال منحرف شدن است، باید به‌آرامی به پدال گاز ضربه بزند زیرا با این کار می‌تواند سرعت خودرو را حفظ کند و هم به‌آرامی سرعت را کاهش دهد.

اگر لاستیک‌های عقبی خودرو پنچر شده باشد ترمز ناگهانی حرکت رو به جلوی خودرو را سخت خواهد کرد، در این حالت راندن خودرو بسیار دشوار است و به‌احتمال زیاد خودرو منحرف خواهد شد .

مفهوم حداکثر بار و حداکثر فشار لاستیک:

حداکثر بار نشان دهنده بیشترین وزنی است که تایر خودرو میتواند بصورت تکی و جفتی تحمل نماید .
حداکثر فشار نشان دهنده حداکثر فشار باد لاستیک در حالتی که بیشترین وزن بر روی خودرو قرار دارد .
به عنوان مثال، حداکثر فشار باد برای خودروی پراید 76 و معادل 400 كیلوگرم بار است، یعنی این تایر هنگامی که حداکثر فشار باد مجاز (76) را دارد، نهایتا 400 کیلوگرم را
می تواند تحمل کند.

تعویض بموقع لاستیک خودرو:

کنترل لاستیک خودرو از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. رانندگی با خودرویی که آج لاستیک های آن از بین رفته، میتواند بسیار خطرآفرین باشد، در کشورهای اروپائی پلیس از تردد چنین خودرو هایی جلوگیری می کند و رانندگی منوط به تعویض لاستیکهاست.

عدم ترمز گیری مناسب، مسافت آب پیمایش زیاد، لغزندگی در سطوح برفی و هر آن ترکیدگی لاستیک از جمله خطراتی است که احتمال وقوع دارند. اگر شاخص موجود در میان شیار آج، با خود آج همسطح شد، زمان تعویض لاستیک فرا رسیده است. بطور کلی عمق آج نباید کمتر از ۱.۶ میلی متر باشد که بوسیله سکه هم قابل اندازه گیری است .